GDZIE ŚWIECI ŚWIATŁO PRAWDY?

Światłem ciała jest twoje oko. Jeżeli twoje oko jest zdrowe,
całe twoje ciało będzie w świetle. Lecz jeśli jest chore,
ciało twoje będzie również w ciemności.
(Łk 11, 34)

Myślimy, że świat byłby zbawiony, gdybyśmy tylko potrafili zdobyć się na więcej dobrej woli i to­lerancji. To nieprawda. To nie dobra wola i toleran­cja mogą uratować świat, lecz czyste jasne myślenie. Do czego może ci się przydać tolerancja, skoro prze­konany jesteś, że ty masz rację, a wszyscy, którzy się z tobą nie zgadzają, tkwią w błędzie? To nie jest tolerancja, lecz łaskawe pobłażanie. To nie prowadzi do zjednoczenia serc, lecz do podziału, ponieważ ty jesteś jeden punkt do przodu, a inni są jeden punkt do tyłu. Jest to sytuacja, która jedynie może tobie dać poczucie wyższości, a innym uczucie urazy, tym samym sprzyjając nietolerancji.
Prawdziwa tolerancja rodzi się jedynie z żywej świadomości, że jeśli chodzi o prawdę, to każdy z nas tkwi w nieograniczonej niewiedzy. Prawda bowiem jest w istocie tajemnicą. Umysł może ją odczuwać, ale nie może jej uchwycić, a tym bardziej nie może jej sformułować. Nasze przekonania mogą na nią wskazywać, ale nie mogą jej wyrazić słowami. Mimo to ludzie z żarem mówią o wartości dialogu, który w najgorszym razie jest zakamuflowaną próbą prze­konania drugiej osoby o słuszności twojego stano­wiska, a w najlepszym razie ustrzeże cię od bycia żabą w studni, która myśli, że jej studnia jest całym światem.
Co się stanie, gdy żaby z różnych studni zbiorą się, aby podyskutować na temat swoich przekonań i wymienić doświadczenia? Ich horyzonty poszerzą się o wiedzę o istnieniu innych jeszcze studni. Ale nadal nie podejrzewają nawet, że istnieje ocean pra­wdy, która nie może być ograniczona ścianami żad­nych konceptualnych studni. I nasze biedne żaby da­lej są podzielone, w dalszym ciągu używają wyrażeń: moje, twoje, twoje doświadczenie, twoje przekonania, twoja ideologia i moja. Wzajemne dzielenie się for­mułami nie wzbogaca, ponieważ formuły podobnie jak ściany studni dzielą, a tylko ocean bez żadnych ograniczeń łączy. Lecz aby przybyć nad ten ocean prawdy, która nie jest ograniczona żadnymi formu­łami, trzeba koniecznie posiadać dar jasnego my­ślenia.
Czy istnieje jasne myślenie i jak się do niego dochodzi? Po pierwsze, musisz wiedzieć, że nie wy­maga ono żadnego wielkiego uczenia się. To jest tak proste, że leży w zasięgu ręki dziesięcioletniego dzie­cka. Nie potrzeba uczenia się, lecz oduczenia się, nie talentu, lecz odwagi. Zrozumiesz to, jeśli pomyślisz o małym dziecku w ramionach starej służącej o znie­kształconej figurze. Dziecko jest jeszcze za małe, aby przesiąknąć uprzedzeniami starszych. Dlatego gdy tuli się do tej kobiety, nie reaguje na etykietki bę­dące wytworem umysłu typu: biała kobieta, murzyn­ka, brzydka, ładna, stara, młoda, matka, służąca, ale reaguje na rzeczywistość. Ta kobieta zaspokaja jego potrzebę miłości i to jest rzeczywistość, na którą to dziecko odpowiada, a nie imię tej kobiety, czy jej figura, jej religia, rasa czy wyznanie. Te rzeczy są dla niego całkowicie nieistotne. Dziecko jak dotąd nie ma przekonań ani uprzedzeń. W takim klimacie może wystąpić jasne myślenie. Aby to osiągnąć, trzeba po­rzucić wszystko, czego się nauczyło, by uzyskać umysł dziecka nieświadomego doświadczeń i zapro­gramowania z przeszłości, które tak bardzo przesła­niają nam rzeczywistość.
Spójrz w głąb siebie i zbadaj swoje reakcje wobec osób i sytuacji, a przerazi cię odkrycie uprzedzeń, które kierują twoimi reakcjami. Prawie nigdy nie re­agujesz na rzeczywistość danej osoby lub rzeczy. Re­agujesz na zasady, ideologie, systemy przekonań ekonomicznych, politycznych, religijnych i psycholo­gicznych; odpowiadasz na z góry przyjęte idee i uprzedzenia zarówno pozytywne, jak i negatywne. Weź każdą z nich: osobę, rzecz, sytuację i poszukaj swego skrzywienia, które oddziela cię od tej tutaj konkretnej rzeczywistości z powodu twego zapro­gramowanego sposobu widzenia i projekcji. I to ćwi­czenie dostarczy ci objawienia równie Boskiego, jak objawienie, którego może ci dostarczyć lektura Pis­ma świętego.
Uprzedzenia i przekonania nie są wyłącznymi wrogami jasnego myślenia. Są nimi także pragnienie i strach. Myślenie, które nie jest zarażone emocją, mianowicie pragnieniem, strachem, własnym intere­sem, domaga się ascetyzmu, który przeraża. Ludzie błędnie przyjmują, że myślenie dokonuje się w gło­wie; w rzeczywistości ma ono miejsce w sercu, które najpierw narzuca wniosek, a potem każe głowie wy­konać takie rozumowanie, które będzie tego wniosku bronić. Oto inne źródło Boskiego objawienia. Zbadaj kilka wniosków, do których doszedłeś, i zobacz, jak są one zafałszowane przez egoizm. To dotyczy każdej konkluzji, chyba że traktujesz ją jedynie prowizory­cznie. Zastanów się, jak ściśle przylegasz do swoich wniosków na przykład o ludziach. Czy te sądy są cał­kowicie wolne od emocji? Jeśli myślisz, że tak, to pra­wdopodobnie nie przyjrzałeś się im wystarczająco do­kładnie.
To jest najpoważniejsza przyczyna niezgodności i podziałów między narodami i poszczególnymi ludź­mi. Twoje interesy nie są zbieżne z moimi, więc twoje myślenie i twoje wnioski nie zgadzają się z moimi. Ile znasz takich osób, których myślenie byłoby cho­ciaż czasami sprzeczne z ich własnym interesem? Ile takich przypadków potrafisz sobie przypomnieć w swoim własnym myśleniu? Jak często udało ci się umieścić nieprzepuszczalną barierę między myśle­niem toczącym się w twojej głowie a lękami i pra­gnieniami, które poruszały twoje serce? Za każdym razem, gdy spróbujesz to uczynić, zrozumiesz, że jas­ne myślenie nie wymaga inteligencji (do której łatwo można dojść) — ale odwagi, która odniesie zwycię­stwo nad strachem i pożądaniem, albowiem gdy cze­goś pragniesz lub się czegoś boisz, twoje serce świa­domie lub nieświadomie będzie wpływać na twoje myślenie.
To jest rozważanie dla duchowych olbrzymów, którzy zrozumieli, że aby znaleźć prawdę, nie potrze­bują doktrynalnych formuł, lecz serca, które pozba­wia się swojego zaprogramowania i swojego interesu za każdym razem w momencie myślenia; serca, które nie ma nic do ochraniania ani żadnej ambicji i dla­tego zostawia umysł, aby wędrował nieskrępowany, bez lęku i wolny, w poszukiwaniu prawdy; serca, któ­re zawsze gotowe jest przyjąć nowe świadectwo i zmienić swoje poglądy. Wówczas takie serce staje się lampą, która oświeca ciemności całego ciała lu­dzkości. Gdyby wszyscy ludzie byli wyposażeni w ta­kie serca, nie myśleliby już o sobie jako o komunistach lub kapitalistach, o chrześcijanach, muzułma­nach czy buddystach. To właśnie jasne myślenie po­kazałoby im, że wszelkie poglądy, wszelkie konce­pcje, wszelkie przekonania są lampami pełnymi ciemności, znakami ich niewiedzy. I dzięki zdaniu sobie sprawy z tego, ściany ich oddzielnych studni runęłyby i byliby zalani oceanem, łączącym wszy­stkich ludzi w prawdzie.